Kunstgeschiedenis

door Carla van Bree

Toelichting:

Twee bijeenkomsten in het najaar 2020.

Surrealisme. Het surrealisme ontstond in de jaren ’20 in Frankrijk als een literaire stroming maar werd al gauw aangevuld met beeldende kunst. Aanleiding was de grote schok die de Eerste Wereldoorlog had veroorzaakt. De menselijke ratio en beschaving bleken maar flinterdunne laagjes waaronder de menselijke driften zich roerden. Dit namen de surrealisten als uitgangspunt. Zij baseerden zich op ingevingen, associaties, en toeval. Bekend is het spelletje ‘cadavre exquis’ waarbij meerdere tekenaars samen tot een bizar eindresultaat komen.

Het surrealisme was divers in zijn uitingen, het was immers meer een levenshouding dan een stijl. Salvador Dalí schilderde gedetailleerde olieverfwerken gebaseerd op zijn angsten en fobieën, Jean Arp maakte vloeiende abstracte vormen die stiekem erg lichamelijk aandoen, Max Ernst bedacht de frottage en maakte bizarre collages van verknipte prenten. Ook waren verschillende vrouwen binnen de groep actief, zoals Meret Oppenheim, Leonora Carrington en Leonor Fini. Frida Kahlo, aan wie het Drents Museum in het seizoen 2021-2022 een tentoonstelling wijdt, vond zichzelf geen surrealist maar wordt en werd wel als zodanig gezien.

U wordt op deze avonden uitgebreid ingeleid in deze hele bijzondere kunststroming. Carla doet dit aan de hand van een zeer uitgebreid en helder betoog, verlevendigd met vele foto’s ter illustratie.

Twee  bijeenkomsten in het voorjaar 2021.

De beroemde kunstenaarsparen Robert en Sonia Delaunay, Josef en Anni Albers. Robert Delaunay en Sonia Terk waren allebei schilders. Zíj was daarnaast ook ontwerpster van dessins en kleding. Hij was Frans en werd beroemd door zijn reeks schilderijen van de Eifeltoren. Zij was Oekraïens-Russisch en vestigde zich in 1905 in Parijs. Samen ontwikkelden ze het simultanisme, abstracte schilderkunst waarbij cirkels als energiebollen zich over het doek lijken te wentelen. Zo moest de moderne tijd verbeeld worden.

Het gezamenlijke leven van Josef Albers en Anni Fleischmann begon in Weimar aan het Bauhaus. Beide kunstenaars studeerden er maar werkten er ook als docent. Albers begon in het glasatelier maar ontwikkelde zich als schilder. Fleischmann studeerde aan het weefatelier en werd bekend als ontwerpster van abstracte patronen, gebaseerd op de logica van het weefgetouw. In 1933 vertrok het paar naar de Verenigde Staten, waar het ging werken aan het Black Mountain College. Beide kunstenaars zijn erg belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de moderne kunst na de Tweede Wereldoorlog.